Saopštenje povodom 19. juna – Međunarodnog dana borbe protiv seksualnog nasilja u sukobima
Autonomni ženski centar, Fond za humanitarno pravo i Žene u crnom će povodom Međunarodnog dana borbe protiv seksualnog nasilja u sukobima organizovati mirovnu akciju u crnini i ćutanju.
Akcija će biti organizovana 17. juna 2016. godine od 18h do 19h na Trgu Republike u Beogradu.
Silovanje u ratu je staro kao i sam rat. Oduvek su vojnici koristili ženska tela kao poprište borbe, jer silovanje žena u ratu je još jedan od patrijarhalnih načina na koji muškarci kontrolišu žene. Kako su se ratovi širom sveta rasplamsavali, silovanje je postajalo sve više i više rasprostranjeno, vršeno je sistematski, najčešće ohrabrivano sa vrha vlasti, postalo je ratna taktika ili strategija. Silovane žene su najpre silovane zbog toga što su žene i što u odnosu na muškarce imaju manje moći, a onda i zato što su u tom trenutku pripadale muškarcima određene nacije.
Do sada je uočeno pet obrazaca ratnog silovanja:
- Pre borbe ili početka ratnih dejstava; prati ga pljačka, zastrašivanje i prebijanje; pojedinačno je ili grupno;
- U isto vreme kada u ratna dejstva; neke se su žene silovane u svojim kućama, a neke javno;
- U kolektivnim centrima kao mestima zatočeništva, pojedinačno ili grupno;
- U posebnim zatočeničkim objektima silovanja su jako česta i javna i imaju za cilj trudnoću;
- Zatočeništvo za potrebe seksa; žene se odvode iz kuća ili logora u hotele sa ciljem da budu seksualne robinje i one najčešće bivaju ubijene.
Duga je istorija nekažnjivosti ratnog silovanja. Masovna i sistematska silovanja jermenskih žena tokom turskog genocida, žene Nemačke tokom prodiranja Crvene armije, žena Vijetnama tokom američke agresije, žena Banglandeša tokom pakistanske agresije, i tako dalje nikada nisu bila kažnjena. Tek sa silovanjem žena u Bosni i Hercegovini, Haški tribunal je dao pravni odgovor na ratno silovanje: silovanje u ratu postaje ratni zločin, odnosno zločin protiv čovečnosti i genocid i to samo zahvaljujući preživelim ženama koje su progovorile o svojim iskustvima, i zahvaljujući solidarnoj podršci feminističkih aktivistkinja i pravnih ekspertkinja.
Rimski statut koji reguliše rad Međunarodnog krivičnog suda od 1998. godine, prepoznaje sledeće oblike ratnog nasilja nad ženama (silovanje, seksualno ropstvo, prostituciju, prisilnu trudnoću, prisilnu sterilizaciju i sve druge oblike seksualnog nasilja) kao teško kršenje ljudskih prava žena.
Ujedinjene nacije su počev od 2000. godine donele par rezolucija (1325, 1820, 1888, 1889, 1910) koje se odnose na silovanje žena u ratu, uvele su funkciju specijalne izvestiteljke za seksualno nasilje u sukobima, i uprkos svemu tome, silovanje u sukobima se nastavlja u Siriji, Libiji, Iraku itd.
Prvi put u svetu su žene u Bosni i Hercegovini 2006. godine dobile status civilnih žrtava rata i na osnovu toga primaju mesečnu nadoknadu kao preživele ratna silovanja. Slični propisi su usvojeni u Hrvatskoj i na Kosovu. U Srbiji, Zakon o civilnim žrtvama rata ne prepoznaje kategoriju silovanih žena u ratu.
Brojevi samo daju statistiku, a iza svake statistike stoje osobe koje su preživele!
Dođi i zajedno sa nama protestvuj za dostojanstvo žena preživelih ratna silovanja!
U Beogradu, 16. juna 2016.
